Rola odzieży sportowej ...
Artykuł chciałbym głównie zaadresować do ludzi którzy zaczynają dopiero przygodę z bieganiem, i nie zawsze muszą znać się na ubraniach sportowych, oraz na funkcji jaką pełnią. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tekstu ich wątpliwości co ubierać na trening oraz na czym polega rola koszulki technicznej przejdą w zapomnienie, i w jakimś stopniu pomoże im to w odpowiednim doborze ubrań na trening do odpowiedniej temperatury, pogody i rodzaju treningu.
Najważniejsze w doborze ubrań jest to, żeby czuć się w nich komfortowo podczas biegania, dlaczego jest to tak ważne? Dlatego, że jeżeli dojdzie do uczucia dyskomfortu szybko możemy porzucić chęć dalszego biegania, do którego może na pierwszych treningach i tak musieliśmy się mocno zmuszać. W dzisiejszych czasach za pojęciem dyskomfortu nie idzie tylko fakt np za ciasnej gumki w spodenkach, ale cała masa innych wytycznych które tworzą pojęcie dyskomfortu takich jak: rodzaj materiału z jakiego odzież została wykonana, czy dobrze odprowadza pot itp.
Z odzieżą sportową jest tak jak z powiedzeniem, raz spróbujesz i się zakochasz ;p Tzn, że jak zaczniemy biegać w koszulce technicznej która świetnie odprowadza pot, wątpię aby ktoś później zdecydował się na trening w koszulce bawełnianej która nie odprowadza potu.
Kupując jakąś odzież sportową warto pamiętać, że owa odzież musi posiadać 4 podstawowe cechy takie jak:
- regulację wilgoci
- dobrą wentylację
- niezbędną izolację cieplną
- wodo i wiatroszczelność
Gdy zachowane zostaną owe wymagania możemy mówić o stworzeniu optymalnego mikroklimatu, czyli warunków panujących pomiędzy skórą, a ostatnim, zewnętrznym elementem odzieży, bez względu na panujący klimat zewnętrzny.
1. Regulacja wilgoci.
To zdolność tkaniny do jak najszybszego odprowadzania wilgoci na zewnątrz. Nowoczesna odzież robi to w kilku etapach:
- na początku zbiera (wchłania) pot przez materiał odzieży bezpośrednio przylegającej do ciała. Znakomicie poradzi sobie też z tym zadaniem koszulka bawełniana ale niestety z wyrzuceniem potu na zewnątrz nie da już rady.
- następnym etapem jest szybkie rozprowadzenie potu na całej powierzchni ubrania, gdy zaczyna się gromadzić jego nadmiar w jakimś miejscu.
- ostatnim etapem jest przekazanie potu do zewnętrznej warstwy materiału, skąd jest odparowywana ma zewnątrz albo przekazana do kolejnej warstwy odzieży np bluzy.
2. Wentylacja
Polega na możliwości cyrkulacji powietrza między tkaniną a skórą. Odzież musi zapewnić utrzymanie stałej temperatury ciała, gdyż tylko to zagwarantuje najlepszą wydolność podczas treningów bądź zawodów. Sprawna wentylacja musi być odpowiedzialna za wydalanie ciepła i wilgoci, zapobiegając przegrzaniu ciała. W tym celu projektuje się w odpowiednich miejscach kanały wlotowe i wylotowe powietrza.
3. Izolacja termiczna.
To funkcja która jest przeciwna do wentylacji. Jej zadaniem jest zabezpieczenie nas przed wychłodzeniem w niekorzystnych warunkach np, po zatrzymaniu się na gimnastykę gdy panuje niska temperatura. Jednym z jej elementów jest szczelne wykończenie mankietów rękawów i nogawek. Wszak tamtędy zimno może buchać do wewnątrz. Ale oczywiście działanie tej funkcji nie może w żadnym wypadku utrudniać oddychania tkaniny, czyli wyrzucanie nagromadzonego nadmiaru ciepła i wilgoci.
4. Ochrona
Kiedy decydujemy się na trening w niekomfortowych warunkach atmosferycznych takich jak zacinający deszcz, czy śnieżyca. Wtedy niezbędna jest odzież ze specjalnych materiałów, zabezpieczających przed gwałtownym wyziębieniem, a więc tkanin wodno i wiatroszczelnych.
Obecne koncepcje dotyczące ubierania się biegaczy w odzież sportową, mówią o sposobie warstwowym , na tzw. Cebulkę. Przy sprawnym działaniu wszystkich funkcji takiej odzieży, w najtrudniejszych warunkach atmosferycznych powinny wystarczyć trzy warstwy:
4.1. Warstwa podstawowa
To koszulka przylegająca bezpośrednio do ciała, stykająca się ze skórą. Zadaniem jakie będzie pełnić to zbieranie potu oraz przetransportowanie go jak najszybciej na zewnątrz materiału, następnie ułatwić odparowywanie lub przekazanie następnej warstwie odzieży. To wyklucza dyskomfort, jaki powstaje podczas treningu gdy koszulka zaczyna nam się przyklejać do ciała. Sprawna wentylacja zapewnia zapewnia optymalny mikroklimat przy skórze.
4.2. Warstwa izolująca
Będzie to koszulka bądź bluza która będzie realizowała dwie funkcje: będzie odbierała wilgoć z warstwy podstawowej oraz będzie wyrzucać wilgoć na zewnątrz, ale też będzie spełniała funkcję izolującą. To, co musi się wydostać na zewnątrz (wilgoć lub nadmiar ciepła), nie może być w żadnym stopniu zakłócone, ale jednocześnie nazbyt agresywne warunki zewnętrzne (chłód, deszcz) nie mogą spowodować wychłodzenia organizmu. Warstwa izolująca staje się warstwą o działaniu jednokierunkowym- nadmiar ciepła i wilgoci musi się wydostać na zewnątrz, ale nadmiar chłodu lub wilgoci nie może przedostać się do wewnątrz.
 |
Ubiera się ją w przypadkach panowania szczególnie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Podobnie jak warstwa izolująca, wypuszcza nadmiar ciepła i wilgoci na zewnątrz, ale stanowi barierę nie do przejścia dla zimnego czy nawet mroźnego powietrza oraz deszczu i dokuczliwego wiatru z zewnątrz. To wszystko, by czuć się się znakomicie w każdych warunkach.
Co każdy biegacz powinien mieć w swojej szafie biegowej ???
Spodenki treningowe.
Spodenki lekkoatletyczne są tak zaprojektowane, by podczas biegania jak i wykonywania np ćwiczeń rozciągających podczas rozgrzewki nie krępowały naszych ruchów. Przeważnie w spodenkach można spotkać się z już wszytymi slipami dlatego nie trzeba już stosować dodatkowej pary ;p
Warto aby na swoim wyposażeniu posiadać ze dwie pary, jedną na zimę i jedną na lato. Te zimowe które zakładamy pod leginsy powinny być z grubszego materiału, z cieplejszymi slipami. Co do letnich powinny być one wykonane z materiału przewiewnego, i szybko schnącego tak by po każdym treningu można je przeprać i żeby były gotowe na następny trening. Co do spodenek warto też kupić takie które będą posiadały kieszonkę np na jakieś drobne bądź klucz od domu, bardzo przydatny pomysł.
Koszulka treningowa
Oczywiście musi być termoaktywna. Czyli jaka? Koszulka termoaktywna charakteryzuje się tym, że produkowana jest ze specjalnie wybranych materiałów syntetycznych, których cechuje zdolność do szybkiego odprowadzania potu i pary wodnej która gromadzi się na powierzchni skóry, co w konsekwencji prowadzi do tego, że nasza skóra jest sucha, co ma znaczenie zwłaszcza w chłodniejsze dni. Warto tu podkreślić fakt, że wilgoć odprowadza 20 razy szybciej ciepło z naszego ciała, niż w warunkach suchej skóry. Koszulka termoaktywna ma zapobiec temu procesowi, a dzieje się to za sprawą odpowiedniej konstrukcji włókien i syntetycznego materiału. Odprowadza pot do zewnętrznej warstwy, dzięki czemu zapobiega utracie ciepła które wytwarza się w procesie odparowywania.
Warto w swojej szafce mieć kilka koszulek tzn będziesz potrzebował koszulek zarówno z długim rękawem (zima, ale i chłodne letnie wieczory), jak też z krótkim, nie powinno zabraknąć też bezrękawnika który doskonale sprawdzi się w upalne dni.
Leginsy długie
Od jakiegoś czasu to niemal standardowy element odzieży treningowej biegacza. Przylegają ściśle do nóg i bioder, podkreślają ich kształt, co nie każdemu odpowiada. Powiem szczerze, że na początku sam miałem z tym problem zwłaszcza, że miałem sporo więcej kilogramów niż powinienem mieć ;p
Ale gdy już przełamiemy wewnętrzną blokadę, i wyskoczycie w nich na trening, sami się przekonacie, że jest to super sprawa, dlatego, że są bardzo wygodne, wbrew pozorom trwałe, nie wypychają się na kolanach, przylegają ściśle do ciała, zapewniają nogom tak niezbędny komfort cieplny, jak i optimum wentylacji.
W sprzedaży dostępne są dwa rodzaje tzn zimowe (ocieplone) i letnie. Jeśli biegasz wieczorami po szosie poszukaj leginsów które będą miały wszyte elementy odblaskowe. Pamiętajmy bezpieczeństwo przede wszystkim :)
Leginsy krótkie
Pojawiły się na początku lat 80. najpierw u sprinterów, a u długodystansowców kilka lat później.
Jakie zalety ma bieganie w krótkich leginsach? Mianowicie walka z rwą kulszową, czyli bólami związanymi z zapaleniem nerwu kulszowego, to choroba zawodowa biegaczy. Nie złapiemy jej nagle- wypracowuje się ją latami poprzez brak wyobraźni. Głównym zadaniem krótkich leginsów jest wzmocnienie ochrony pośladków i nerwu kulszowego, a także mięśni ud, przed wychłodzeniem. Podziębione mięśnie i ich przyczepy są bardziej podatne na kontuzję.
Bluza treningowa
Bluza treningowa pełni szczególnie ważną rolę. Od idealnej wymaga się zapewnienie komfortu cieplnego w różnych warunkach atmosferycznych, zarówno w ciepłe jak i mroźne dni. Nie powinna ani namoknąć ani co gorsze przemoknąć. Musi zapewnić pełen komfort i pełną ochronę zdrowia w każdych warunkach.
Bluza powinna charakteryzować się następującymi elementami: być z oddychającego materiału, posiadać dodatkowe wentylatory (siatkę) np pod pachami, musi być dość długa (sięgać nawet poniżej pośladków, tak by podczas biegu czy ćwiczeń nie mieć gołych pleców), bluza musi zapewnić swobodę ruchów, rękawy muszą być zakończone ściągaczem, kieszenie zamykane na zamek oraz posiadać elementy odblaskowe.
Komplet przeciwdeszczowy
Popularny ortalion ;p ma za zadanie chronić biegacza przed deszcze, ale przede wszystkim utrzymywać ciepłotę ciała. Przeważnie używana jest sama bluza, i to nie tylko w deszczowe dni ale także wtedy, gdy zimny, porywisty i przenikliwy wiatr przeszywa całe ciało. Bluza pełni rolę ochronną przed wyziębieniem organizmu. Co do spodni warto je używać podczas rozgrzewki np przed zawodami, bo po 15 min biegu nasze mięśnie nóg się rozgrzeją i będą produkować ciepło.
Dres przeciwdeszczowy ma za zadanie dłużej utrzymywać ciepło, uniemożliwić wychłodzenie, aby jednak nie zagotować się w takim dresie producenci wyposażyli je w dodatkowe elementy wentylacyjne w takich miejscach jak pod pachami i kolanami.
Skarpety
Skarpetki niby taka błaha sprawa ale jednak stanowią bardzo ważny element w garderobie biegacza, czym powinny się wyróżniać od "normalnych" skarpetek?
Powinny zapewniać bardzo dobry komfort oraz ochronę stopy podczas biegu. Technologie użyte do wytworzenia tego rodzaju skarpet zapewniają m.in. odprowadzanie potu, likwidację brzydkiego zapachu dzięki antybaktreryjnej nici, bardzo dobre dopasowanie do stopy. Podział na lewą/prawą stopę zapewnia jeszcze lepsze dopasowanie do stopy.
Czapka
Czapka z daszkiem chroni przed słońcem, ale co ważniejsze zatrzymuje pot na czole, znacie to paskudne uczucie kiedy pot spływa nam do oczu? Żeby tego uniknąć wystarczy biegać w czapce :)
Dobrze jak czapka będzie dopasowana, wtedy odprowadzenie wilgoci będzie zachowane na odpowiednim poziomie, warto też zwrócić aby czapka posiadała spore elementy z siateczki ułatwi to wentylacje i uchroni nas przed "ugotowaniem"
Biustonosz
Może mężczyzn to nie dotyczy, jednak grono czytelników nie składa się tylko z nich :)
Panie długo nie miały staników przeznaczonych specjalnie do biegania. A przecież bieg wywołuje konkretne konsekwencje dynamiczne, tym większe im większe są piersi. Nie da się ukryć, że przyciąga to spojrzenie mężczyzn jednak lekarze udowodniają, że falować powinny jak naj mniej- i to głównie dla dobra ich posiadaczek :) A co mówi na ten temat literatura fachowa? Przeczytajcie sami:
Piersi w trakcie biegu poddawane są znacznym odchyleniom pionowym. Mówi się, że brodawka sutkowa potrafi przemieścić się o 10cm w górę i w dół podczas stawiania kroków. Im większe piersi , tym większe ich ruchy i większy ciężar działający na tkanki podporowe. Jedną z najważniejszych struktur, na które wpływa ruch piersi jest więzadło Coopera. Jest to łącznotkankowa struktura rozciągająca się od obojczyka i okolicznej powięzi do tkanek otaczających pierś. Więzadła utrzymują piersi na właściwej wysokości jak również odpowiadają za ich kształt i spoistość. Bez wsparcia dochodzi do opadania piersi oraz zaburzenia ich kształtu. - wyjaśnia doktor Czyżyk.
Podstawową
funkcją stanika sportowego jest unieruchomienie biustu, ograniczenie jego
ruchu, by zminimalizować ryzyko wystąpienia wstrząsów i przeciążeń podczas
wysiłku fizycznego. Jak przekonują specjaliści od badania zagadnień sportowych
w Uniwersytetu Portsmouth, podtrzymujący biustonosz sportowy amortyzuje drgania
i ogranicza ruchy biustu o 74 proc., podczas gdy zwykły biustonosz jedynie o 38
proc.
Jak
dobrać stanik sportowy?
W
pierwszej kolejności należy określić rozmiar biustu, a następnie wybrać jeden z
trzech rodzajów stanika:
-
compression bra - są przeznaczone dla kobiet o małym lub średnim biuście
(miseczki A i B). Tego typu staniki sportowe minimalizują ruchy piersi poprzez
przyciśnięcie ich razem do klatki piersiowe
-
encapsulated compression bra - tego typu stanik jest bardziej stabilny niż typ
compression bra, ponieważ przyciska każdą pierś osobno. W związku z tym mogą
sięgnąć po niego kobiety, które mają większy biust lub uprawiają intensywniejszą
aktywność fizyczną
-
adjustable encapsulated compression bra również przyciska każdą pierś osobno,
ale ze wszystkich typów staników gwarantuje największą stabilność. Wyróżnia go
także regulowana taśma pod biustem. W związku z tym jest odpowiedni dla kobiet
o obfitym biuście, które są bardzo aktywne fizycznie, np. biegają
Bibiografia:
1. J. Skarżyński "Biegiem przez życie"
2. K. Mizera "Bieganie jest Proste"
3. J. Galloway "Bieganie metodą Gallowaya"
4. Czasopismo " Runner's
5. http://brubeck.pl/pl/page/dlaczego-odzie%C5%BC-termoaktywna
